BhavBrahma

नेपाळ सरकारने १०० रुपयांच्या नव्या नोटेवरील नकाशाद्वारे भारत-नेपाळ सीमावादाला पुन्हा एकदा फोडणी दिली आहे. नेपाळचे हे धाडस नेमके कशाचे द्योतक आहे ? भावेश ब्राह्मणकर संरक्षण, सामरिकशास्त्र व पर्यावरणाचे अभ्यासक व मुक्त पत्रकार नेपाळ सरकारने लिपुलेख , लिम्पियाधुरा आणि कालापानी या भारतीय सीमेलगतचे वादग्रस्त प्रदेश दर्शविणाऱ्या नकाशासह १०० रुपयांची नवी नोट छापण्याची घोषणा केली आहे. नेपाळचे पंतप्रधान पुष्पकमल दहल प्रचंड यांच्या अध्यक्षतेखालील मंत्रिपरिषदेची बैठक २५ एप्रिल आणि २ मे रोजी झाली. या दोन्ही बैठकीत १०० रुपयांच्या नोटेची पुनर्रचना करण्यास आणि नोटेवरील जुना नकाशा बदलण्यास मंत्रिमंडळाने मंजुरी दिली आहे. तशी माहिती नेपाळच्या मंत्र्यांनी दिली आहे. यापूर्वी १८ जून २०२० रोजी नेपाळने आपल्या संविधानात सुधारणा केली. त्यानुसार, लिपुलेख , कालापानी आणि लिम्पियाधुरा हे तीन धोरणात्मकदृष्ट्या महत्त्वाचे भाग आपल्या देशात समाविष्ट केले. तसेच, नेपाळचा राजकीय नकाशा अद्ययावत करण्याची प्रक्रिया पूर्ण केली. भारताने यावर तीव्र प्रतिक्रिया दिली. हे "एकतर्फी कृत्य" असल्याचे स्पष्ट केले. हे तिन...

  हिमालय पर्वतरांगेतील उत्तराखंडच्या नैनिताल भागात सध्या वणवा भडकला आहे. हवाई दल, आपत्ती यंत्रणा, अग्निशमन आदी यंत्रणा अहोरात्र कार्यरत असल्या तरी हा वणवा आटोक्यात आलेला नाही. या वणव्यामुळे मात्र, तेथील अत्यंत मौलिक अशी वनसंपदा आणि जैविक विविधता नष्ट होते आहे. या वणव्यातून आपण काही बोध घेणार की नाही ? -- भावेश ब्राह्मणकर पर्यावरण, संरक्षण व सामरिकशास्त्राचे अभ्यासक व मुक्त पत्रकार -- उत्तराखंड हे राज्य हिमालयाच्या कुशीत वसलेले आहे. घनदाट झाडी, दऱ्या आणि खोरे यांनी ते समृद्ध आहे. त्यामुळेच या परिसरात अत्यंत वैविध्यपूर्ण, दुर्मिळ असे पक्षी, प्राणी, वन्यजीव, बहुरंगी पाने-फुले, किटक, बहुढंगी वनसंपदा, विविध प्रकारचे सर्प आढळतात. दाट जंगल असल्याने वन्यजीव सुरक्षितपणे तेथे वावरतात. तसेच, मानवी हस्तक्षेपही फारसा नसतो. किंवा आक्रमक वन्यजीवांमुळेही मनुष्य हा जंगलाच्या आतल्या भागात जाण्यास धजावत नाहीत. मात्र, गेल्या १३ दिवसांपासून नैनिताल परिसरात वणव्याचा भडका उडाला आहे. अथक प्रयत्न करुनही तो आटोक्यात येत नाही. यासाठी भारतीय हवाई दलाला पाचारण करण्यात आले आहे. दलाने ऑपरेशन बाम्बी बकेट...

प्राचीन काळातील सिल्क रूट आणि त्यानंतरची बेल्ट अँड रोड मोहीम ही चीनच्या केवळ व्यापार नाही तर व्युहात्मक डावपेचांचा एक भाग आहे. सियाचीन शक्सगाम खोरे परिसरातील रस्ते हा कुटील कारस्थानातून साकारला गेला आहे. आखाती देश आणि युरोपात थेट प्रवेश करतानाच भारताला खिंडीत गाठण्याची जबरदस्त खेळी चीन सध्या खेळतो आहे. भावेश ब्राह्मणकर संरक्षण, सामरिकशास्त्र व पर्यावरण अभ्यासक तसेच मुक्त पत्रकार जगातील सर्वात उंचीचे (२१ हजार फूट) रणांगण असलेल्या सियाचीन हिमखंडाच्या परिसरातील शक्सगाम खोऱ्यात चीनने रस्ते बांधल्याची बाब समोर आली आहे. यासंदर्भात भारताने तीव्र नाराजी व्यक्त केली आहे. पाकव्याप्त काश्मीरमधील या प्रदेशात चीनने पायाभूत सोयी-सुविधा निर्माण करणे आक्षेपार्ह असल्याचे भारताने म्हटले आहे. पण, चीनने एका रात्रीतून हा रस्ता बांधला का ? पाकिस्तान आणि चीनची आगळीक नेमकी कशासाठी ? चीनचा यामागे काय डाव आहे ? भारताला सामरिकदृष्ट्या खिंडीत गाठण्यासाठी हे आहे का ? या सर्वाचा साकल्याने विचार होणे आवश्यक आहे. शक्सगाम खोऱ्याविषयी जाणून घेण्यासाठी आपल्याला आधी इतिहासात डोकावावे लागेल. ब्रिटीशांनी भारतावर दी...